Ik kreeg net een prachtcompliment van een zéérgewaardeerd persoon: “Knap hoe je zoveel focus, structuur en orde brengt in je werk!”
De intentie was prachtig. Het compliment ook. Toch landde het niet. Merkte ik dat ik ging nuanceren. Het wegwuifde. Vanuit ongemak een (onhandig) compliment terug ging geven. En dat heeft alles te maken met mij, mijn onbewuste brein en eigenlijk vooral… mijn zelfbeeld. Klinkt cryptisch? Let op. Na dit stukje weet je precies hoe je een compliment laat landen.
Je praat tegen het zelfbeeld dat beschermd moet worden
Met de beste intentie geven we elkaar complimenten. We richten dat compliment aan het rationele brein van de ander: ‘Als ik nu tegen je zeg dat focus aanbrengen een kwaliteit is van jou, dan zul je dat 1-op-1 van me aannemen’. Prachtig. Maar helaas klopt het niet. Het compliment wordt razendsnel getoetst door het onbewuste (en irrationele) zelfbeeld. Afhankelijk van wat er in het zelfbeeld staat:
1. dendert het compliment als een trein voorbij zonder dat het bewust geregistreerd wordt.
2. moet het compliment verworpen worden omdat het zelfbeeld zegt dat het compliment niet klopt.
Laten we kijken naar de eerste situatie. Voor mij is gestructureerd werken, focus en doorzetten (ook als het vervelend is) de normaalste zaak van de wereld. Zo ben ik ‘van de band gerold’. Mijn zelfbeeld dacht dan ook na dit mooie compliment: ‘Dat is echt niet zo bijzonder, die focus. Normaalste zaak van de wereld (voor mij)’. Er voor het gemak aan voorbij gaand dat niet iedereen deze competentie even sterk ontwikkeld heeft… Daardoor kreeg het compliment geen eerlijke kans van mijn zelfbeeld.
Een welgemeend compliment wordt vaak afgebroken door het onbewuste brein van de ontvanger…
Wat ook kan gebeuren is dat het zelfbeeld het compliment niet herkent. Omdat het zelfbeeld wat anders zegt. Stel dat ik vind dat ik juist slecht georganiseerd ben en ik krijg toch bovenstaand compliment op me af, dan moet het gecorrigeerd of afgebroken worden: ‘Nou, dat valt tegen, hoor. Ik ben helemaal niet zo georganiseerd! Opnieuw landt het compliment niet.
Het zelfbeeld als saboteur..
Hoe laat je een compliment dan wel landen?
Hoe kom je voorbij dat neutraliserende of saboterende zelfbeeld? Door eerst support te geven: het gedrag te benoemen wat je waardeert. Het zelfbeeld wil nu razendsnel gaan toetsen, neutraliseren en/of afbreken. Maar voordat het dat kan doen, geef je je eigen emotie die het gedrag van de ander bij jou oproept: ‘Knap hoeveel focus je in je werk aanbrengt. Daar heb ik bewondering voor!’
Wat gebeurt er? Het onbewuste brein geeft voorrang aan emotie (boven inhoud). Omdat het brein focust op het processen van de emotie, wordt het zelfbeeld afgeleid: het kan dus even niet ijken, toetsen, afbreken of nuanceren. Daarmee mag de support ongefilterd naar binnen en daar z’n goede werk doen (zelfwaardering, waardering van de ander, zelfvertrouwen, etcetera).
Benoem je eigen emotie in het compliment. De support dringt nu ongefilterd door.
De persoon die het compliment gaf is me in korte tijd dierbaar geworden. Ik waardeer het compliment dan ook zeer. Dit voorbeeld is vooral bedoeld om te laten zien hoe ook mijn onbewuste brein onhandig en lomp met hele mooie complimenten omgaat, ook al weet ik hoe het werkt. Dank dus voor het compliment, gewaardeerd persoon. Het is alsnog geland! 🙂
